Corporaties komen geld tekort om sociale huurwoningen te bouwen en te verduurzamen

Genoeg betaalbare woningen bijbouwen, zorgen dat wijken niet achteruitgaan, woningen energiezuinig maken. Allemaal hard nodig en daar zijn woningcorporaties van. Maar nu bevestigen drie ministeries dat corporaties er al over een paar jaar onvoldoende geld voor hebben. De regio Haaglanden/Midden-Holland/Rotterdam komt minstens 10 miljard euro tekort om de maatschappelijk opgave te kunnen uitvoeren. Dit is met afstand het grootste tekort van alle regio’s in Nederland.

Onder de huidige omstandigheden kunnen woningcorporaties hun maatschappelijk opgaven niet volledig oppakken. Ze komen tot 2035 zo’n 30 miljard euro te kort om voldoende huizen te bouwen, te verbeteren en te verduurzamen. Zelfs als ze tot de grenzen van hun financiële mogelijkheden gaan. Dit blijkt uit een onderzoek dat drie ministeries (BZK, Financiën en EZ) en Aedes samen lieten uitvoeren.

Inkomsten en kosten uit balans
Het rapport is helder over de oorzaken. De investeringen van corporaties in nieuwbouw en verduurzaming zijn maatschappelijk cruciaal. Financieel leveren ze echter weinig op of er moet geld bij. De kosten stijgen harder dan de inkomsten, de huren van bewoners. Woningonderhoud en nieuwbouw worden steeds duurder. En corporaties gingen de laatste jaren steeds meer belasting betalen. Met als grootste boosdoener de verhuurderheffing, die de sociale huursector inmiddels 10 miljard euro gekost heeft.

Regio Haaglanden/Midden-Holland/Rotterdam
Gemeenten, woningcorporaties en huurdersorganisaties in de regio Haaglanden/Midden-Holland/Rotterdam zijn geschrokken van deze uitkomsten. Een aantal corporaties heeft al in 2024 onvoldoende investeringsruimte om alle opgaven aan te kunnen. Er worden ná 2024 nauwelijks nieuwe plannen ontwikkeld voor nieuwbouw en grootschalige renovatie, en de plannen in de jaren ervoor passen niet bij het tempo dat nodig is om voldoende woningen te bouwen en energiezuinig te maken.

Financieel een hele puzzel om alle ballen hoog te houden
QuaWonen is een financieel gezonde corporatie met woningen in de gemeente Krimpenerwaard en Krimpen aan den IJssel. “Maar ook wij kijken met enige zorg naar de toekomst”, zegt directeur-bestuurder Dennis Gerlof. “De vraag naar sociale huurwoningen is onverminderd groot. Er zijn dus nieuwe woningen nodig. De overheid vraagt van ons dat onze woningvoorraad in 2050 energieneutraal is. De leefbaarheid in wijken vraagt aandacht. Al deze zaken kosten geld. Om te kunnen investeren, moeten we geld lenen. Dat kan niet onbeperkt. En we kunnen ook niet zomaar de huren verhogen. Dan komen onze bewoners in problemen. Het is financieel een hele puzzel om alle maatschappelijke opgaven waar te maken.” 

Politieke keuze voor goed wonen
Waarnemend voorzitter Tonny van de Ven van Aedes: “Het onderzoek laat zien dat het terugdraaien van de extra belastingen voor corporaties het snelst en meest helpt. Het probleem is structureel en vraagt om een structurele oplossing. Om een politieke keuze: hoe belangrijk vind je het dat iedereen in Nederland goed kan wonen? Het is tijd om kleur te bekennen. Voor veel woningzoekenden is het al lang 12 uur geweest.”

Het onderzoek is beschikbaar via de website van Aedes